Ένας "κρισίμως κινδυνεύον με αφανισμό" επισκέπτης στο Λιμάνι Μαντουδίου

Έκανε το γύρω του διαδικτύου το βιντεάκι ενός ερασιτέχνη ψαρά με την επίσκεψη μιας μεσογειακής φώκιας μοναχός στο λιμάνι του Μαντουδίου.  Η επίσκεψη είναι μοναδική αφού υπάρχουν μόνο   600  τέτοιες φώκιες σε όλο το κόσμο.







βίντεο από Kostas Papastratis



Στις ελληνικές θάλασσες ζει και αναπαράγεται ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός του είδους, δηλαδή 250 με 300 φώκιες. Ο κυριότερος λόγος που η χώρα μας φιλοξενεί τις περισσότερες φώκιες στη Μεσόγειο είναι γιατί προσφέρει στο είδος ασφαλή απομόνωση. Άλλοτε η φώκια σύχναζε σε ανοιχτές παραλίες. Με τα χρόνια όμως εξελίχθηκε σε λιγότερο κοινωνικό είδος το οποίο αναζητά απρόσιτες σπηλιές για να προστατευθεί ή να γεννήσει, εξαιτίας της καταδίωξής του από τον άνθρωπο και της προοδευτικής καταστροφής των παράκτιων οικοσυστημάτων. Οπως προέκυψε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life «Θάλασσα», το οποίο υλοποιούν η MOm και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute, η Monachus monachus παρατηρείται σε όλη την παράκτια και νησιωτική ζώνη της Ελλάδας, εκτός από τους δύο κλειστούς κόλπους του Κορινθιακού και του Αμβρακικού.

Θλιβερή λίστα

-Νεαρή μεσογειακή φώκια  είχε βρεθεί πυροβολημένη στις 27 Απριλίου 2010 στη περιοχή Κρύα Βρύση στο Μαντούδι της Εύβοιας



-Στις 16/2/2011 η ομάδα Διάσωσης της MOm ειδοποιήθηκε για μία νεκρή μεσογειακή φώκια που είχε ξεβραστεί στην παραλία «Αχλάδι».Η άτυχη φώκια έφερε τραύματα στο κεφάλι από σκάγια κυνηγητικής καραμπίνας.

Μερικά στοιχεία μεσογειακή φώκια μοναχός (Monachus monachus) απο την Βικιπαιδεία

Η μεσογειακή φώκια μοναχός (Monachus monachus), είναι το ένα από τα δύο εναπομείναντα είδη φώκιας μοναχού της οικογένειας των φωκιδών. Σήμερα έχει κηρυχθεί είδος κρισίμως κινδυνεύον με αφανισμό. Ο συνολικός πληθυσμός υπολογίζεται σε λιγότερα από 600 ζώα διεσπαρμένα σε τέσσερις απομονωμένους θύλακες στα νησιά Μαδέρα (25-35 άτομα), στο Λευκό Ακρωτήριο της Μαυριτανίας (130 άτομα) στον Ατλαντικό, στις Μεσογειακές ακτές Μαρόκου και Αλγερίας και στην Ανατολική Μεσόγειο (Αιγαίο και Ιόνιο Πέλαγος). Μόνο δύο από τους θύλακες μπορούν να θεωρηθούν βιώσιμοι: ο ένας στο Αιγαίο Πέλαγος που αριθμεί περίπου 300 φώκιες στην Ελλάδα (στις Β. Σποράδες, την Κίμωλο και την Κάρπαθο) και 100 στην Τουρκία. Ο άλλος στο Λευκό Ακρωτήριο, στην Μαυριτανία με 130 φώκιες.







Σημαντικό βήμα για την προστασία της μεσογειακής φώκιας και των βιοτόπων της αποτέλεσε η ανακήρυξη της περιοχής των Βορείων Σποράδων σε προστατευόμενη και η ίδρυση του Εθνικου Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (ΕΘΠΑΒΣ)[ Καθοριστική υπήρξε η συμβολή της μη κερδοσκοπικής, μη κυβερνητικής οργάνωσης ΜOm /Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας στην οργάνωση και λειτουργία δραστηριοτήτων όπως η ενημέρωση του κοινού και η παρακολούθηση της κατάστασης του πληθυσμού της Μεσογειακής φώκιας, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού, τουλάχιστον 55 διαφορετικά ενήλικα ζώα έχουν αναγνωριστεί να συχνάζουν στην περιοχή του θαλάσσιου πάρκου, ενώ υπολογίζεται γεννιούνται άλλα οχτώ τον χρόνο.





Η Ελλάδα ετοιμάζεται να κηρύξει μια δεύτερη περιοχή στο Αιγαίο ως προστατευόμενο θαλάσσιο πάρκο με έναν από τους κύριους στόχους της πράξης αυτής την «προστασία και διατήρηση του σημαντικού πληθυσμού της απειλούμενης με εξαφάνιση Μεσογειακής φώκιας Monachus monachus». Θα ονομάζεται Περιφερειακό Θαλάσσιο Πάρκο Βόρειας Καρπάθου, νήσου Σαρίας και των Αστακιδονησίων (Π.Θ.Π.Β.Κ.Σ.Α) και θα περιλαμβάνει τις ήδη υπάρχουσες Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) Καρπάθου-Σαρίας και Αστακιδονησίων του Δικτύου Natura 2000







Το άλλο θαλάσσιο πάρκο της χώρας είναι το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου στο Ιόνιο Πέλαγος. Με βάση τα στοιχεία του WWF που πραγματοποίησε συστηματική καταγραφή πληθυσμού της φώκιας το 1991, βρίσκουνε καταφύγιο στην περιοχή 14-18 άτομα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο γνωστό πληθυσμό στο ΙόνιοΜαζί με τις δύο περιοχές στην Τουρκία, στη Φώκαια της Σμύρνης και στην Επαρχία της Μερσίνης, είναι τα μοναδικά προστατευόμενα καταφύγια της φώκιας στη μεσόγειο. Η ΜΚΟ SAD-DAFAG που δραστηριοποιείται στην περιοχή υπολογίζει τον αριθμό των ζώων σε περίπου 100





Σε σχέση με άλλα είδη φωκών, η μεσογειακή φώκια μπορεί να θεωρηθεί «παράκτιο είδος», καθώς φαίνεται ότι κινείται και κυνηγά την τροφή της κοντά στις ακτές και κυρίως ριχότερα από την ισοβαθή των 200 μέτρων. Μέγιστος χρόνος κατάδυσης είναι 15-20 λεπτά. Οι περισσότερες καταδύσεις όμως γίνονται σε βάθος 30-40 μέτρα και διαρκούν γύρω στα 5-10 λεπτά. Έχουν πάντως την ικανότητα να καλύψουν σημαντικές αποστάσεις μέσα σε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες.

Η κατανομή της στον ελλαδικό χώρο είναι πολύ μεγάλη, αν και περιορισμένη αριθμητικά. Δείχνει σαφή προτίμηση σε απομονωμένες, βραχώδεις και δυσπρόσιτες νησίδες ή παράκτιες περιοχές.

Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι Μεσογειακές φώκιες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν ανοιχτές παραλίες για να ξεκουράζονται και να γεννάνε. Σήμερα όμως, λόγω τις ανθρώπινης όχλησης και τις καταστροφής του φυσικού της χώρου έχει αποτραβηχτεί κυρίως σε απρόσιτες παράκτιες θαλασσινές σπηλιές. Οι σπηλιές αυτές, που μπορεί να έχουν μία ή και περισσότερες εισόδους πάνω ή και κάτω από την επιφάνεια του νερού έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό ότι καταλήγουν σε παραλία (χερσαίο, σχετικά επίπεδο χώρο με άμμο, βότσαλα, κροκάλες είτε επίπεδο βράχο).



 Το θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου, όπου ζει μεγάλη ποικιλία ειδών αλλά σε μικρούς σχετικά αριθμούς, φαίνεται να ευνοεί την διατροφική προσαρμογή της φώκιας, η οποία δε δείχνει κάποια προτίμηση σε συγκεκριμένα είδη. Αντιθέτως τρέφεται με μια ποικιλία από οστεϊχθύες, όπως σαργούς, συναγρίδες, γόπες, μπαρμπούνια και κεφαλόποδων όπως χταπόδια, σουπιές και καλαμάρια, αλλά και καρκινοειδή όπως καβούρια



Τα είδη ταξινομούνται σε εννέα ομάδες.

• Εξαφανισθέντα (Extinct, ΕΧ) - Δεν υπάρχουν πλέον άτομα του είδους


• Εξαφανισθέντα στη Φύση (Extinct in the Wild, EW) - Επιβιώνουν μόνο
  στην αιχμαλωσία, ή ως εισηγμένος στη φύση πληθυσμός έξω από την ιστορική
  τους κατανομή


• Κρισίμως Κινδυνεύοντα (Critically Endangered, CR) - Πολύ μεγάλος κίνδυνος εξαφάνισης στη φύση


• Κινδυνεύοντα (Endangered, EN) - Μεγάλος κίνδυνος εξαφάνισης στη φύση


• Εύτρωτα (Vulnerable, VU) - Μεγάλη πιθανότητα κινδύνου


• Εγγύς Απειλούμενα (Near Threatened, NT) - Είναι πιθανό να γίνουν Κινδυνεύοντα στο άμεσο μέλλον


• Ελάχιστα Ανησυχητικά (Least Concern, LC) - Ελάχιστος κίνδυνος


• Ανεπαρκώς Γνωστά (Data Deficient, DD) - Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα ώστε να γίνει αποτίμηση του κινδύνου εξαφάνισης


• Μη Αξιολογημένα (Not Evaluated, NE) - Δεν έχουν ακόμη αποτιμηθεί με βάση τα κριτήρια.

 Διαβάστε επίσης

Nεκρή από σκάγια ακόμη μία μεσογειακή φώκια στην Β. Εύβοια