Στο φως σημαντική αρχαία πόλη

Αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν στον Κρουσώνα του δήμου Μαλεβιζίου στη θέση «Κούπος», γνωστή από τον προηγούμενο αιώνα για την ύπαρξημιας σημαντικής πόλης, Μυκηναικών- Γεωμετρικών - Αρχαϊκών χρόνων της οποίας το όνομα δεν είναι ακόμα γνωστό και τα πρώτα ευρήματα είναι σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά.
Η ανασκαφή, πραγματοποιείται υπό την εποπτεία της διευθύντριας της ΚΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ) Αθανασίας Κάντα και εκτελείται από τον αρχαιολόγο του δήμου Μαλεβιζίου Γιώργο Τζωράκη, με το σύνολο του επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού του δήμου, ο οποίος και έχει αναλάβει και τη συνολική δαπάνη. Η διευθύντρια της ΚΓ΄ΕΠΚΑ Αθανασία Κάντα και ο δήμαρχος Μαλεβιζίου Κώστας Μαμουλάκης επισκέφθηκαν το χώρο και παρακολούθησαν τις εκτελούμενες ανασκαφικές εργασίες.

Στην αρχαιολογική σημασία της θέσης, η οποία κατοικήθηκε για περισσότερο από 1000 χρόνια - από την ύστατη μινωική εποχή έως τους ελληνιστικούς χρόνους αναφέρθηκε σε δηλώσεις της η κ. Κάντα και ευχαρίστησε τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο Μαλεβιζίου για το σταθερό ενδιαφέρον τους για την ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου. Όπως τόνισε η αρχαιολόγος «Με τη χρηματοδότηση του δήμου Μαλεβιζίου ξεκινάει και πάλι ή έρευνα ενός σημαντικού οικισμού στον Κρουσώνα».

Παράλληλα αναφέρθηκε σε παλαιότερες ανασκαφές που έγιναν στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο του Κούπου από τη Νώτα Δημοπούλου -Ρεθεμιωτάκη με σημαντικά ευρήματα.

Σύμφωνα με την κ. Κάντα η παρούσα ανασκαφική έρευνα δίδει ήδη νέα στοιχεία που θα ολοκληρώσουν τη γνώση μας για την ιστορία της περιοχής.

Από την πλευρά του ο δήμαρχος Κώστας Μαμουλάκης εξέφρασε την ικανοποίηση του για την έναρξη των εργασιών επισημαίνοντας ότι σήμερα ο δήμος χρηματοδοτεί με δικούς του πόρους την επανέναρξη των αρχαιολογικών ερευνών, συνεχίζοντας μια προσπάθεια που είχε ξεκινήσει, η τότε κοινότητα Κρουσώνα, η οποία πρωτοποριακά πριν από 30 χρόνια, χρηματοδότησε το σύνολο των ανασκαφών.

Στόχος μας, ανέφερε ο δήμαρχος, είναι η συνολική ανάδειξη της σημαντικής αν και άγνωστης ακόμη αρχαίας πόλης στον Κρουσώνα και η δημιουργία ενός επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου, που σε συνδυασμό και με τον Μινωικό τάφο που ανακαλύφτηκε πρόσφατα, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς πόλους προσέλκυσης Ελλήνων και ξένων επισκεπτών στην περιοχή.

Ακόμη ανέφερε ότι «ο δήμος υλοποιεί μια ακόμα δράση για την προστασία και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, με στόχο την πλήρη ανάδειξη του συνόλου των σημαντικών μνημείων σε όλους τους οικισμούς του Δήμου Μαλεβιζίου. Μνημείων ιδιαίτερα σημαντικών, που μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό πυλώνα ανάπτυξης του τόπου μας και που έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τη συνολική αναπτυξιακή προοπτική του Μαλεβιζίου»

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιοτητα από τον δήμο Μαλεβιζίου «Ο αρχαίος οικισμός στον Κούπο του Κρουσώνα».Η ευρύτερη περιοχή του Κούπου ήταν γνωστή από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα (1918) με τις αναφορές του Ξανθουδίδη και άλλων αρχαιολόγων που αναφέρονταν στην ύπαρξη εκτεταμένου οικισμού των Μυκηναικών- Γεωμετρικών - Αρχαϊκών χρόνων.Η θέση ερευνήθηκε τη δεκαετία του 1980, με δοκιμαστικές τομές που διεξήχθησαν από την ΚΓ΄ ΕΠΚΑ, με χρηματοδότηση της τότε Κοινότητας Κρουσώνα, οι οποίες αποκάλυψαν εκτεταμένο οικισμό με συνεχή κατοίκηση από τα Υστερομινωικά έως και Ελληνιστικά χρόνια (1200-100 π.Χ). Ερευνήθηκαν δεκάδες κτίρια των Αρχαϊκών χρόνων (7ος-6ος αι. π.Χ), με καλοχτισμένα δωμάτια. Στο εσωτερικό των δωματίων αποκαλύφθηκαν οι λίθινες βάσεις των ξύλινων κιόνων που στήριζαν την οροφή. Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί η αποκάλυψη λαξευμένων στο βράχο λάκκων, που περιείχαν κεραμική και άλλα ευρήματα και φαίνεται πως αποτελούσαν εγκαίνιο των θεμελιώσεων για το στερέωμα των κτιρίων. Ξεχωρίζει ένα κτίριο με ιδιαίτερα επιμελημένη τοιχοποιία, διαστάσεων 10,5 μ. - 5 μ., με καλοφτιαγμένη είσοδο και στεγασμένη αυλή-βεράντα. Στα κτίρια βρέθηκαν ενδιαφέροντα αγγεία, σκεύη και εργαλειακός εξοπλισμός, λυχνάρια και ειδώλια ζώων. Πολύ σημαντικό είναι και το σύνολο των αρχαϊκών πήλινων, ανάγλυφων πλακιδίων που αποδίδουν γυναικείες μορφές, πλούσια ντυμένες, όρθιες και καθιστές, και ανδρικές μορφές και Σάτυρους.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα πήλινα πλακίδια με ανάγλυφη γυναικεία μορφή, ασφαλώς θεότητα, γυμνή ή ντυμένη με μακρύ χιτώνα, που φέρει στο κεφάλι ψηλό πόλο. Μοναδικό εύρημα αποτελεί μεγάλο τμήμα από λαιμό πίθου, επίσης του 7ου αιώνα, που διακοσμείται με επαναλαμβανόμενη μυθολογική παράσταση, που ίσως αποδίδει τη θυσία της Ιφιγένειας ή, πιθανότερα, το φόνο της Κλυταιμνήστρας από τον Ορέστη, παρουσία της Ηλέκτρας.

Σημαντική είναι εξάλλου η αποκάλυψη αξιόλογης κεραμικής των Υστερο-Γεωμετρικών χρόνων και άλλων σημαντικών αντικειμένων που μαρτυρούν την χρήση του οικισμού και κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. Οι παλαιότερες οικοδομικές φάσεις που αποκαλύφθηκαν τοποθετούν πάντως την έναρξη της χρήσης του οικισμού του Κούπου τουλάχιστον από την ώριμη Υστερομινωική ΙΙΙγ περίοδο. Παράλληλα, υστερότερα ευρήματα, όπως κεραμική και κυρίως πήλινα, ανάγλυφα πλακίδια, παρόμοια με τα Αρχαϊκά, χρονολογημένα στην Ελληνιστική εποχή, παρατείνουν την διάρκεια ζωής του οικισμού τουλάχιστον μέχρι τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ».